Phân tích đối thủ cạnh tranh trong marketing là một bước quan trọng giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về thị trường, định vị bản thân một cách chính xác và xây dựng các chiến lược cạnh tranh hiệu quả. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp xác định các điểm mạnh và yếu của đối thủ mà còn tạo cơ hội để phát triển những chiến thuật mới, từ đó tăng cường sức hút đối với khách hàng mục tiêu.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá cách phân tích đối thủ cạnh tranh trong marketing, từ những bước cơ bản đến các công cụ và kỹ thuật chuyên sâu, để doanh nghiệp có thể thành công vượt qua các đối thủ trên thị trường.
1. Phân Tích Đối Thủ Cạnh Tranh Trong Marketing Là Gì?
Phân tích đối thủ cạnh tranh, hay còn gọi là nghiên cứu cạnh tranh, là quá trình tìm hiểu các thương hiệu tương tự trong ngành nhằm nắm bắt tốt hơn về sản phẩm, thương hiệu, chiến lược bán hàng và các phương pháp tiếp thị mà họ sử dụng. Hiểu rõ về các đối thủ cạnh tranh là rất cần thiết đối với chủ doanh nghiệp, nhà tiếp thị, người sáng lập công ty khởi nghiệp hay người phát triển sản phẩm.
2. Vì Sao Phân Tích Đối Thủ Cạnh Tranh Trong Marketing Quan Trọng?
Phân tích đối thủ cạnh tranh không chỉ giúp doanh nghiệp nắm bắt được tình hình của thị trường mà còn giúp định hướng và điều chỉnh các chiến lược marketing. Dưới đây là một số lý do quan trọng mà việc phân tích đối thủ cạnh tranh trong marketing trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược kinh doanh:
- Giúp bạn nắm bắt thị trường và ngành nghề của mình tốt hơn
- Biết được hiệu quả hoạt động marketing của mình so với các đối thủ
- Tìm ra được những điểm mà chiến lược của bạn còn thiếu mà đối thủ đã khắc phục
- Biết được cách chiến lược và phương pháp để làm nổi bật giá trị thương hiệu của mình
- Nhận thấy được các thay đổi trong thị trường để duy trì lợi thế cạnh tranh
Xem thêm: Truyền Thông Thương Hiệu: Chiến Lược, Phương Pháp và Lợi Ích
3. Các Bước Cơ Bản Trong Phân Tích Đối Thủ Cạnh Tranh
Bước 1: Xác Định Đối Thủ Cạnh Tranh
Hãy bắt đầu bằng cách đánh giá các giá trị, mục tiêu, thương hiệu, sản phẩm, và dịch vụ kinh doanh của chính bạn. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng nhận diện các thương hiệu hiện có mà khách hàng tiềm năng có thể lựa chọn thay vì chọn thương hiệu của bạn.
Tiếp theo, hãy sử dụng Google để tìm kiếm. Nhập tên sản phẩm hoặc danh mục của bạn. Ví dụ, những thương hiệu và công ty nào xuất hiện khi bạn tìm từ khóa như “quần áo thời trang”? Khi tìm kiếm trên các kênh truyền thông xã hội, hãy kiểm tra các hashtag hoặc từ khóa liên quan để xem những gì xuất hiện.
Dựa trên thông tin thu thập được, tạo danh sách tối đa 10 thương hiệu có sản phẩm tương tự và có thể là lựa chọn thay thế cho khách hàng của bạn. Hãy xác định cả các đối thủ cạnh tranh trực tiếp (các thương hiệu cung cấp sản phẩm tương tự cho nhóm khách hàng giống nhau) và đối thủ cạnh tranh gián tiếp (các thương hiệu cung cấp sản phẩm khác nhưng nhắm đến cùng nhóm khách hàng).
Bước 2: Thu Thập Thông Tin Về Đối Thủ
Bằng cách nghiên cứu cách các đối thủ cạnh tranh xây dựng và vận hành hoạt động kinh doanh, bạn có thể đánh giá khả năng của họ trong việc mở rộng, giành thị phần và thu hút lòng trung thành từ khách hàng trong thị trường mục tiêu của mình. Bắt đầu xem xét từng đối thủ bằng cách đi qua danh mục sản phẩm của họ, xác định các sản phẩm mà họ cung cấp, cách định vị và định giá sản phẩm. Ghi chép lại kết quả để tiện cho việc theo dõi và phân tích dữ liệu thu thập được.
Ngoài ra, bạn có thể dùng các mẫu biểu để tạo sơ đồ về sản phẩm và giá của từng đối thủ, giúp dễ dàng hình dung sự khác biệt. Để xác định thị phần của các đối thủ, hãy sử dụng các nguồn dữ liệu đáng tin cậy để thu thập các con số cần thiết. Cuối cùng, khi xem xét quy mô công ty, số lượng lãnh đạo, nhân viên, và các lĩnh vực mở rộng, hãy tham khảo thêm thông tin từ trang web và hồ sơ mạng xã hội của họ cũng như các cơ hội việc làm được liệt kê trên các nền tảng như Instagram, Twitter hoặc LinkedIn.
Bước 3: Phân Tích SWOT Của Đối Thủ
Phân tích SWOT (Điểm mạnh, Điểm yếu, Cơ hội và Thách thức) giúp bạn nghiên cứu các chiến lược mà đối thủ sử dụng để thu hút khách hàng và khám phá những khoảng trống tiềm năng trong thị trường. Để sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn nổi bật, bạn cần hiểu rõ đề xuất giá trị của đối thủ cạnh tranh. Hãy xem xét kỹ lưỡng các trang web của họ, đặc biệt là phần “Giới thiệu” và “Sản phẩm, Dịch vụ” cùng với các bài blog hoặc câu chuyện chia sẻ để hiểu thông điệp mà họ truyền tải.
Trong quá trình phân tích, hãy trả lời các câu hỏi sau cho từng đối thủ:
- Điểm mạnh nào ở chiến lược marketing, hành trình xây dựng thương hiệu, sản phẩm của đối thủ cạnh tranh?
- Những mong muốn của khách hàng nào được đáp ứng?
- Điểm yếu của đối thủ hiện tại là gì?
- Doanh nghiệp của bản thân có cơ hội nào vượt qua đối thủ?
- Đối thủ đang áp dụng phương thức định giá gì?
Đồng thời, hãy nghiên cứu chiến lược bán hàng, định vị thương hiệu, kế hoạch marketing, các chương trình giảm giá và trải nghiệm trên trang web của họ. Nếu bạn kinh doanh thương mại điện tử, việc hiểu rõ chính sách vận chuyển và đổi trả của đối thủ cũng rất quan trọng. Một cách khác để nắm bắt quan điểm của khách hàng về đối thủ là lắng nghe phản hồi trên các kênh mạng xã hội và đọc đánh giá của khách hàng.
Điều này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sự hài lòng của khách hàng với sản phẩm và dịch vụ mà đối thủ cung cấp, đồng thời tìm ra những cơ hội cải thiện để nổi bật hơn trên thị trường.
Bước 4: Đánh Giá Chiến Lược Marketing Đối Thủ
- SEO: Từ góc độ SEO, hai yếu tố quan trọng nhất bạn cần tập trung khi phân tích đối thủ cạnh tranh là từ khóa mà họ đang xếp hạng và các liên kết họ nhận được. Việc nghiên cứu từ khóa sẽ giúp bạn hiểu rõ loại từ khóa nào mang lại lượng truy cập và doanh thu cho đối thủ, từ đó bạn có thể xây dựng chiến lược từ khóa phù hợp. Còn phân tích các backlink sẽ giúp bạn biết được các trang web uy tín trong ngành của bạn đang liên kết với họ, và điều này rất có thể sẽ hữu ích cho chiến lược SEO của chính bạn. Bạn có thể dùng công cụ Ahref để phân tích 2 yếu tố trên.
- Content: Nếu nội dung là phần quan trọng trong chiến lược của đối thủ, bạn cần phân tích các bài viết trên blog của họ. Liệu người đọc có tương tác mạnh mẽ không? Các bài viết có được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội không?…
- Dịch vụ khách hàng: Liệu đối thủ có cung cấp dịch vụ khách hàng cho tất cả khách hàng hay chỉ dành cho các kế hoạch đặc biệt? Các kênh hỗ trợ của họ bao gồm những gì: email, trò chuyện trực tiếp, điện thoại, mạng xã hội hay tất cả những thứ trên?
- Quảng Cáo: Hãy dùng công cụ Semrush nhập link website của đối thủ vào check xem họ có chạy quảng cáo ở những nơi đâu, chi phí PPC của họ có cao không, tần suất chạy và hiệu quả có tốt không. Mọi thông tin đều sẽ được hiển thị trên công cụ Semrush nên mỗi doanh nghiệp khuyến khích hãy dùng công cụ này dưới phiên bản trả phí nhé. Bên cạnh đó bạn cũng phải check xem họ có dùng influencer người nổi tiếng để quảng bá cho họ hay không? Họ chọn ai làm người đại diện thương hiệu? Họ dùng cho những dịp gì?…
4. Các Công Cụ Hỗ Trợ Phân Tích Đối Thủ Cạnh Tranh
- Google Trends: Giúp bạn nắm bắt xu hướng tìm kiếm và độ phổ biến của các từ khóa.
- SEMrush và Ahrefs: Đây là các công cụ SEO mạnh mẽ giúp bạn theo dõi và đánh giá các từ khóa, backlinks, và nội dung của đối thủ.
- Social Media Listening Tools (BuzzSumo, Hootsuite): Các công cụ này giúp bạn nắm bắt nội dung nào đang được chia sẻ rộng rãi, từ đó hiểu rõ hơn về các chiến dịch truyền thông của đối thủ.
5. Các Sai Lầm Cần Tránh Khi Phân Tích Đối Thủ Cạnh Tranh
Một số sai lầm thường gặp khi phân tích đối thủ cạnh tranh có thể ảnh hưởng đến kết quả. Dưới đây là những điều cần tránh:
- Dựa quá nhiều vào các dữ liệu bề mặt: Thông tin trên website hoặc mạng xã hội chỉ là bề nổi. Hãy cố gắng tìm hiểu sâu hơn qua các báo cáo thị trường hoặc khảo sát thực tế.
- Chỉ tập trung vào đối thủ lớn: Đôi khi, các doanh nghiệp nhỏ hoặc đối thủ tiềm năng cũng có thể là mối đe dọa.
- Bỏ qua các thay đổi của thị trường: Xu hướng luôn thay đổi hằng ngày hằng giờ nên bạn phải cẩn trọng trong mỗi bước đi và hãy luôn cập nhật tình hình kinh doanh hiện tại.
Xem thêm: Xây Dựng Chiến Lược Marketing Thương Hiệu Vững Chắc: Bài Học Từ Những Thương Hiệu Lớn
8. Lời Kết
Hãy nhớ rằng, mục tiêu của việc phân tích đối thủ không phải là sao chép những gì họ đang làm, mà là hiểu rõ vị trí của doanh nghiệp bạn trong thị trường và tìm ra cơ hội để làm nổi bật sản phẩm của mình. Tuy nhiên, việc phân tích đối thủ chỉ là một phần trong quá trình này. Phần quan trọng không kém là ghi chép lại những phát hiện của bạn một cách rõ ràng và dễ hiểu. Đây là chìa khóa để đảm bảo thương hiệu của bạn có thể triển khai những kết quả nghiên cứu một cách hiệu quả.
Cuối cùng, việc tập trung vào nhu cầu của khách hàng và những khoảng trống giữa cung và cầu sẽ mang lại lợi ích lâu dài hơn so với việc chỉ tập trung vào đối thủ cạnh tranh.
