E-Commerce là một mô hình kinh doanh thu hút sự chú ý của nhiều cá nhân và doanh nghiệp trên toàn thế giới. Đặc biệt, với sự bùng nổ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, E-Commerce đã trở thành một xu hướng phát triển hàng đầu. Dù xuất hiện muộn tại Việt Nam, E-Commerce đã nhanh chóng trở thành một trong những ngành có tốc độ phát triển ấn tượng và vượt bậc.
Vậy E-Commerce là gì? Hãy cùng LDH Media tìm hiểu chi tiết hơn về chủ đề này trong bài viết ngày hôm nay, đồng thời đánh giá những thách thức mà ngành này đang phải đối mặt khi phát triển tại Việt Nam.
1. E-Commerce là gì?
E-Commerce là gì có thể còn xa lạ với nhiều người vì E-Commerce thường được biết đến với tên gọi thương mại điện tử. Đây là thuật ngữ chỉ một mô hình kinh doanh cho phép các cá nhân hoặc công ty thực hiện các hoạt động trao đổi và buôn bán hàng hóa qua hệ thống internet.
Hiện nay, các mô hình phổ biến của E-Commerce bao gồm:
- Mô hình thương mại điện tử B2B (Business to Business): Thương mại điện tử giữa hai doanh nghiệp.
- Mô hình thương mại điện tử B2C (Business to Consumer): Thương mại điện tử giữa doanh nghiệp và khách hàng.
- Mô hình thương mại điện tử C2C (Consumer to Consumer): Thương mại điện tử giữa các cá nhân với nhau.
Nắm vững khái niệm về thương mại điện tử hay E-Commerce là gì là bước quan trọng đầu tiên để các chủ shop kinh doanh hiệu quả trên các sàn thương mại điện tử.
2. Các hình thức hoạt động chủ yếu của E-Commerce
- Thư điện tử (e-mail): Doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước sử dụng thư điện tử để gửi thư trực tuyến qua mạng.
- Thanh toán điện tử (electronic payment): Việc thanh toán tiền thông qua thông điệp điện tử, ví dụ như trả lương bằng cách chuyển tiền trực tiếp vào tài khoản, thanh toán mua hàng bằng thẻ mua hàng, thẻ tín dụng. Ngày nay, với sự phát triển của TMĐT, thanh toán điện tử đã mở rộng sang các lĩnh vực mới như:
- Trao đổi dữ liệu điện tử tài chính (Financial Electronic Data Interchange, FEDI)
- Tiền lẻ điện tử (Internet Cash)
- Ví điện tử (electronic purse)
- Giao dịch điện tử của ngân hàng (digital banking)
- Trao đổi dữ liệu điện tử (EDI): Trao đổi các dữ liệu dưới dạng “có cấu trúc” từ máy tính này sang máy tính khác giữa các công ty hoặc đơn vị đã thỏa thuận buôn bán với nhau.
- Truyền dung liệu: Dung liệu (content) là nội dung của hàng hóa số, giá trị của nó không nằm ở vật mang tin mà trong chính nội dung. Hàng hóa số có thể được giao qua mạng.
- Mua bán hàng hóa hữu hình: Danh sách hàng hóa bán lẻ qua mạng đã mở rộng, từ hoa tới quần áo, ô tô. Một loại hoạt động mới gọi là “mua hàng điện tử” (electronic shopping) hay “mua hàng trên mạng” đã xuất hiện. Ở một số quốc gia, Internet bắt đầu trở thành công cụ cạnh tranh bán lẻ hàng hữu hình (Retail of tangible goods).
3. Các hình thức dịch vụ của E-Commerce
Không chỉ đa dạng về hình thức hoạt động, thương mại điện tử còn phát triển nhiều loại dịch vụ khác nhau, giúp các cá nhân và doanh nghiệp có nhiều lựa chọn tối ưu. Điều này làm cho quy trình vận hành hiệu quả hơn so với phương thức truyền thống. Dưới đây là các hình thức dịch vụ của E-Commerce:
- Mua sắm trực tuyến: Phân phối và bán lẻ cho người tiêu dùng thông qua ứng dụng di động, website, trò chuyện trực tiếp, và các nền tảng khác.
- Thị trường trực tuyến: Tham gia hoặc cung cấp các nền tảng trực tuyến để kinh doanh, có thể thu doanh thu từ người tiêu dùng trực tiếp hoặc từ các bên trung gian. Mua và bán sản phẩm, dịch vụ giữa các doanh nghiệp.
- Trao đổi điện tử: Thực hiện trao đổi điện tử tiện lợi và nhanh chóng giữa các doanh nghiệp với nhau.
- Tiếp thị cho khách hàng tiềm năng: Sử dụng email và các hình thức truyền thông phù hợp để tiếp cận khách hàng tiềm năng.
Hầu hết các sản phẩm và dịch vụ hiện nay đều có thể mua và bán trên môi trường thương mại điện tử. Các nhóm giao dịch cũng được phân thành các kiểu khác nhau, nên hình thức dịch vụ sẽ có sự khác biệt trong từng trường hợp cụ thể.
4. Sự phát triển của ngành E-Commerce hiện nay
Thương mại điện tử (E-Commerce) xuất hiện từ những năm 1960 với hình thức đầu tiên là trao đổi dữ liệu điện tử. Theo thời gian, E-Commerce đã hoàn thiện và phát triển mạnh mẽ, đặc biệt nhờ sự phổ biến của thiết bị di động thông minh và các website.
Internet đã thay đổi thói quen mua sắm của nhiều người. Theo World Bank, ngành thương mại điện tử đang tăng trưởng 32% và dự kiến sẽ chiếm 10% tổng chi tiêu hàng tiêu dùng toàn cầu vào năm 2025. Nhiều doanh nghiệp đang chuyển đổi sang E-Commerce.
Tại Việt Nam, tốc độ tăng trưởng của E-Commerce là 27%. Hiện có khoảng 40 triệu người dùng Internet, trong đó 30% mua sắm trực tuyến. Con số này dự kiến sẽ tiếp tục tăng, đặc biệt sau tác động của đại dịch Covid-19.
5. 5 Lợi ích từ E-commerce là gì?
- Tiết kiệm chi phí kinh doanh: Kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử giúp tiết kiệm chi phí so với kinh doanh truyền thống, không cần thuê mặt bằng hay nhiều nhân viên, tối ưu hóa chi phí vận hành.
- Shopping không giới hạn thời gian: E-commerce hoạt động 24/7, mang lại sự tiện lợi cho khách hàng mua sắm bất cứ lúc nào, đồng thời tạo cơ hội cho các thương gia.
- Mở rộng phạm vi kinh doanh toàn quốc: E-commerce cho phép mua bán sản phẩm trên toàn thế giới chỉ với một cú click chuột, điều mà các cửa hàng truyền thống không thể làm được, giúp các chủ shop mở rộng phạm vi kinh doanh.
- Quản lý hàng tồn kho nhanh chóng: Công cụ online giúp quản lý hàng tồn kho nhanh chóng và đơn giản, tiết kiệm chi phí vận hành và tồn kho cho các doanh nghiệp kinh doanh trên thương mại điện tử.
- Một cú click chuột, hàng đến tận tay: Khách hàng chỉ cần click chuột để mua sắm, các shop sẽ đóng gói và chuyển hàng qua đơn vị vận chuyển. Chất lượng dịch vụ vận chuyển ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng khi mua sắm trực tuyến.
6. Thách thức đối với ngành E-Commerce tại Việt Nam
Ngành thương mại điện tử tại Việt Nam có nhiều cơ hội phát triển, đặc biệt là sau ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19, khi các mô hình kinh doanh truyền thống gặp khó khăn, còn E-Commerce vẫn phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, để phát triển thành công, các doanh nghiệp cần chuẩn bị để đối mặt với các thách thức sau:
- Xây dựng lòng tin khách hàng: Người tiêu dùng Việt Nam thường muốn “nhìn tận mắt – sờ tận tay”. Việc gặp phải tình trạng “ảnh một kiểu – sản phẩm một kiểu” khi mua hàng online làm cho việc xây dựng lòng tin khách hàng trở nên khó khăn.
- Sự cố kỹ thuật: Các sự cố về kỹ thuật và mạng lưới như virus, hacker, và các vấn đề bảo mật là thách thức thường trực. Đội ngũ nhân viên trong nhiều doanh nghiệp còn thiếu kinh nghiệm trong việc xử lý các vấn đề này.
- Đối thủ cạnh tranh: Ngành E-Commerce tại Việt Nam thu hút nhiều đơn vị trong và ngoài nước, dẫn đến sự cạnh tranh khốc liệt. Các doanh nghiệp mới gia nhập phải đối mặt với rất nhiều đối thủ.
- Thanh toán: Mặc dù thanh toán điện tử là một ưu điểm lớn, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt là với hình thức thanh toán COD, nơi tình trạng “bùng hàng” có thể xảy ra.
7. Những câu hỏi thường gặp về E-commerce
Lĩnh vực nào thích hợp áp dụng E-commerce?
E-commerce phù hợp với hầu hết các lĩnh vực kinh doanh, đặc biệt là các sản phẩm trí tuệ hoặc sản phẩm/dịch vụ số hóa. Để thành công trên thị trường thương mại điện tử, bạn cần lựa chọn mặt hàng phù hợp với từng giai đoạn.
Bán hàng trên E-commerce có hiệu quả không?
Có, bán hàng trên E-commerce là phương pháp cạnh tranh hiệu quả. Doanh nghiệp không cần tốn nhiều thời gian giới thiệu sản phẩm/dịch vụ vì khách hàng có thể tự tìm hiểu thông tin trên trang web của bạn.
Phương thức thanh toán trên E-commerce của khách hàng Việt Nam như thế nào?
Phần lớn khách hàng Việt Nam khi mua sắm trực tuyến chọn thanh toán bằng tiền mặt. Tiếp theo là thanh toán qua ví điện tử, và một số ít người dùng thanh toán qua ngân hàng.
Giao dịch thương mại điện tử có an toàn không?
Độ bảo mật trong thương mại điện tử phụ thuộc vào chi phí doanh nghiệp đầu tư cho bảo mật. Doanh nghiệp có thể áp dụng các biện pháp bảo mật cao nhất nếu tham gia lâu dài trong ngành E-commerce.
Như vậy, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về E-commerce – một xu hướng không thể bỏ qua trong thời đại số. Với những lợi ích vượt trội và sự phát triển không ngừng, E-commerce hứa hẹn sẽ tiếp tục định hình lại cách chúng ta mua sắm và kinh doanh trong tương lai.
